Transparant subjectief

Laat ik beginnen met een confessie: ik ben mijn journalistieke carrière begonnen bij het Katwijks Weekblad, een huis-aan-huisblad. In die dagen was ik nog jong en rebels, en dat mocht ik graag demonstreren in mijn column ‘Alles Went’. Plaatselijke wethouders pesten, dorpse gebruiken ridiculiseren, het gelovige smaldeel choqueren; heerlijk vond ik dat. Met veel ongenuanceerde overdrijvingen en de nodige zelfspot zette ik wekelijks mijn persoonlijke, recalcitrante handtekening in een brave krant vol ‘objectief’ nieuws.

Nu, ruim twintig jaar later, ga ik ‘Alles Went’ weer oppakken. Niet om - met een mogelijke midlifecrisis in het verschiet -  nog eenmaal ouderwets om me heen te meppen. Ook niet om mijn eigen brille te etaleren, of om mijn opwindende privéleven in de vitrine te zetten.

Waarom dan wel?

Vraag dat maar aan Jordi Kooiman, pas afgestudeerd aan de opleiding journalistiek van de Christelijke Hogeschool Ede. Hij vindt dat eerlijke journalistiek de lezer laat beseffen dat wat hij leest een verslag is van één persoon, die met één paar ogen, één paar oren en één mond iets heeft onderzocht en daar vervolgens met één stel hersens één kort stukje tekst over heeft geschreven.

Dat is wel heel erg veel koren op mijn molen. De boom in met die vermeende objectiviteit van veel vrije journalisten: we gaan lekker subjectief doen, maar zeggen daar dan wel bij wie de afzender is, en vanuit welk referentiekader hij opereert. Dan zijn we niet meer oncontroleerbaar en ondoorzichtig objectief, maar transparant subjectief.

Hoe we dat gaan doen? Kooiman denkt aan ‘het negentiende eeuwse naturalisme, waarin de journalist kleurrijk en beeldend beschrijft wat hij voelt, ziet of hoort’. Een stijl waarin de grens tussen literatuur en journalistiek vervaagt. En laat dat laatste nu net een vorm zijn waar ik graag mee experimenteer, omdat ik denk daar veel lezers een immens plezier mee te kunnen doen. Ik heb er onlangs nog een inspirerende cursus literaire non-fictie voor gevolgd bij Judith Koelemeijer, en kwam daar met een karrenvracht aan nieuwe inzichten en spannende ideeën van terug.

‘Alles Went’ zal een soort proeftuin voor journalistieke evolutie worden. Stukje bij beetje ga ik iets van de subjectieve genius achter mijn vermeend objectieve schrijfsels blootleggen. Dan weet u tenminste wat voor vlees u in de kuip hebt als u met mij in zee gaat.

Archief columns